Jongstleden 21 mei werden tijdens graafwerkzaamheden in de Kerkstraat ter hoogte van de afslag naar de Willem Alexanderlaan restanten gevonden van de zogenaamde Tollebrug. Deze brug is in de jaren ’70 van de vorig eeuw opgeruimd toen er afwateringriolen werden aangelegd. Ook de beek (ooit genaamd de Jachtense waterleiding) waar deze brug overliep is toen ook verlegd.
Nu bij het vernieuwen van de afwateringsriolen werden toch nog houtresten en steenresten aangetroffen. Volgens de kraanmachinist zat aan de noordzijde (Cuijkse kant) nog de gehele stenen landaanzet onder de grond, dus over de gehele breedte van de brug. Verder werden er houten damwandplanken gevonden, houten balken en brede planken vermoedelijk van het wegdek.
Een snelle vluchtige kijk in beschikbare historische documenten leert dat vermoedelijk tot de jaren ‘20 van de vorige eeuw er eeuwenlang een houten brug gelegen heeft. Daarna is het vermoedelijk een brug van steen en beton geworden tot deze geheel verdween.
- Mogelijk op dezelfde wijze gemaakt als de nog huidige bestaande brug over de St. Anthonisloop/Balkloop in het zandpand (vroeger genaamd het Wanrooisch dijkje) naar het Zoetsmeerbroek, parallel aan de Wanroyseweg. Deze brug bestond vermoedelijk tot de jaren ’70 uit een houten wegdek, waarna op dit houten dek een betonnen wegdek is aangebracht.
Deze brug was een van de twee toegangen (de belangrijkste) tot Haps vanuit het noorden bezien en was de afwatering van de grachten rond het kasteel Huis Haps. Helaas zijn de resten met geweld uitgegraven zonder dat er onderzoek in situ (zoals het in de grond zat) heeft kunnen plaatsvinden. Er zijn ook geen foto’s gemaakt of tekeningen. Enkele dagen later zijn de resten uitgebreid opgemeten en gefotografeerd in de hoop nog iets te kunnen reconstrueren van de oude houten brug. Enkele houtdelen worden voorlopig bewaard.
- Bij het woord Tollebrug wordt snel gedacht dat het een brug was waar tolgeld betaald moest worden bij de overgang (vooral goederen). Dit was eeuwen lang een recht(een heerlijk recht) wat toebehoorde aan deze of geen b.v. de kasteelheer van kasteel Haps. Bij deze brug is dat nog niet duidelijk, er zijn namelijk nog geen documenten gevonden waar dat uit zou blijken en mogelijk is er nog een andere verklaring voor de naam Tollebrug. In de 19de eeuw is een familie Toll komen wonen in het huis dat bij de brug stond en mogelijk is de brug genoemd naar de personen die er bij woonden.
Er moet nog veel uitgewerkt en nagezocht worden om een beeld te krijgen van de brug en het belang ervan, al is die al 50 jaar verdwenen. Gewoon een interessant stukje historie van Haps.
Mochten er mensen zijn met meer informatie, documentatie of foto’s van deze brug houden wij ons zeer aanbevolen.
Haps’Heem
J. van den Besselaar
ja.vd. besselaar@home.nl